Bilindiği üzere bir haberin İnternette yer alıyor olması o haberin doğru olduğu anlamına gelmiyor. İnternette, özellikle sosyal medyada yer alan bazı haberlerin ilk bakışta gerçek dışı olduğu yorumunu yapmak kolay oluyor ancak doğru olabileceğine inanılan haberler nasıl teyit edilmeli? Okuyucu, basit bir kaç soruyla haberi sorgulayabilir. Amerika Birleşik Devletlerinde çeşitli kütüphanelerde, müzelerde ve arşiv merkezlerinde çalışmış olan Rebecca Pitts, medya okuryazarlığı becerilerinin geliştirilebilmesi için aşağıdaki soruları içeren bir rehber hazırladı:

Habere Nereden Ulaştınız?

Sosyal medyada yayınlanan haberlerin orijinalinin nerede, ne zaman yayınlandığını, kim tarafından yazıldığını bulmaya çalışın. İnternet adresini (URL) kontrol edin. Adreste “.co” ibaresini görüyorsanız büyük ihtimalle sağlam bir kaynak değildir.

Haber Başlığını Görünce Tepkiniz Ne Oldu?

 Bazı haber başlıkları sizi kışkırtmayı hedefler. Ne kadar dehşete düşmüş hissederseniz haberi tıklama olasılığınız o kadar artar.

 Fayda Sağlayan Kim?

Haberi okumanız kimin işine yarıyor? Haberi yayınlayan sitenin künyesini inceleyin. Kuruluş çok belirgin, dar kapsamlı bir konuyu mu destekliyor? Ayrıca internet sitesinde nerede olduğunuza dikkat edin. İtibar edilebilir yayın kuruluşlarının sitesinde, farkında olmadan kendinizi bir reklam sayfasında bulmanız pek mümkün değildir. Onlar, desteklenen bir içeriğe ya da reklama maruz kalıp kalmadığınız konusunda sizi uyarır.

Tarafgirliğinizin farkında mısınız?

New York’ta bulunan Browning Okulu Kütüphane Müdürü Sarah Murphy, öğrencilerine ne düşüneceklerine yönelik değil, nasıl düşüneceklerine yönelik bir medya okuryazarlığı eğitimi vermektedir. Murphy’ye göre yalan haberle baş etme konusunda en büyük adım tarafsız olmadığımızın farkında olmak. Haber sizin görüşünüze uymuyorsa yanlışı görmek kolaydır ancak sizin görüşlerinizi destekleyen bir haberi okuyorsanız yanlışları ortaya çıkarmak çok daha zor olacaktır.  

Başkalarıyla Karşılaştırdınız Mı?

Çapraz kontrol kritiktir. Diğer yayınlar bu haberi nasıl veriyorlar? Kaynak olarak neyin gösterildiği önemlidir. İşin içinden çıkamazsanız, destek alın. Harvard Kütüphanesi, konuyla ilgili olarak: “Sahte Haberler, Bilgi Kirliliği ve Propaganda Hakkında Bir Rehber” hazırlamıştır.  Söz konusu rehber, öğrencileri zorlandıkları aşamada Kütüphaneci’den destek almaya yönlendirmektedir.

Ülkemizde de öğretmenlerimiz bu konularda yetkin olmalı ki yardıma ihtiyacı olabilecek öğrencilere destek sağlayabilsinler.

Alıntı yapılan haber için tıklayınız.